TOPRAK
Toprak, bitki örtüsünün beslendiği kaynakların ana deposudur. 1 cm toprak ortalama olarak 1000 yılda oluşur. Toprak, kayaların ve organik maddelerin çeşitli derecedeki ayrışmasıyla meydana gelen, içinde geniş bir canlılar topluluğu barındıran, bitkilere durak yeri ve besin kaynağı olan ve katı yer kabuğunun, uzun zaman içerisinde belirli özellikler kazanan en üst kısmını saran doğal, dinamik bir yapıdır. Toprak, yer kabuğunun en üst kısmında yer alan ve kara bitkilerine besin, rutubet ve barınak sağlayan mineral ve organik materyaldir.
Mitolojiye göre Toprak Ana , doğanın ve yaşamın temel kaynağı olan toprağı simgeleyen bir kavramdır. İnsanlar için tarım, ekosistem ve biyoçeşitliliğin sürdürülmesinde hayati bir rol oynar. Toprak Ana, aynı zamanda birçok kültürde bereketin ve yaşamın sembolü olarak kabul edilir. Bu kavram, toprakla olan derin bağımızı ve onu koruma sorumluluğumuzu vurgular. Toprağın sağlığı, gıda güvenliğimiz ve çevre dengesinin korunması açısından kritik öneme sahiptir. İnsanlar, toprak Ana‘nın sunduklarından en iyi şekilde faydalanmak için doğayla uyum içinde yaşamaya özen göstermelidir.
Toprak çeşitleri, doğal süreçlerin ve çevresel etmenlerin bir kombinasyonu sonucunda ortaya çıkar. Toprak oluşumunda en etkili faktörler arasında iklim, ana materyal, bitki örtüsü, zaman ve topografya yer alır. İklim, toprağın fiziksel ve kimyasal özelliklerine doğrudan etki eder. Özellikle sıcaklık ve yağış miktarı, toprak oluşum sürecini hızlandırabilir ya da yavaşlatabilir. Örneğin, yüksek yağışlı bölgelerde daha hızlı kimyasal çözülme gerçekleşirken, kurak bölgelerde fiziksel parçalanma daha yaygındır. Ana materyal, toprağın mineral ve organik bileşimini etkileyen bir diğer kritik faktördür. Ana materyal, kayaçlar ve organik maddelerin çözülmesi ve parçalanması sonucu oluşur. Kayaçların türü ve yapısı, ortaya çıkan toprağın kalitesini ve verimliliğini belirler. Bazalt gibi volkanik kayaçlar, besin açısından zengin toprakların oluşumuna neden olabilirken, granit gibi kayaçlar daha az besleyici toprakların oluşumuna yol açabilir. Bitki örtüsü de toprak çeşitlerinin oluşumunda önemli bir role sahiptir. Bitkiler, kök sistemi aracılığıyla toprağı sabitleyerek erozyonun önlenmesine yardımcı olur ve organik madde sağlayarak toprağın verimliliğinin artmasına katkı sağlar. Örneğin, orman bölgelerinde humus adı verilen organik madde zengini üst katmanlar mevcuttur, bu da toprağın su tutma kapasitesini ve besin değerini artırır. Türkiye Toprak Tipleri
Türkiye’de farklı bölgelerde gözlemlenen üç farklı toprak türü bulunmaktadır.
1-Zonal Toprak
Ülkemizde en yaygın bulunan toprak türü, zonal topraktır. Bu topraklar genellikle ana kayadan ayrılarak oluşur ve genellikle bitki örtüsünün gelişimi için elverişlidir. Zonal topraklar, tarım alanlarında ve kırsal bölgelerde sıkça görülür.
.Laterik Topraklar :Nemli tropikal ve ekvatoral bölgelerin toprakları, Latasol (Lateritik) topraklar olarak isimlendirilmiştir. Bu toprakların ana özellikleri şöyledir:
Latasolların bulunduğu bölgelerde bitki besin maddelerinin aşırı şekilde yıkanıp topraktan uzaklaşması, toprağın tarımsal yönden veriminin düşük olmasına yol açmıştır. Öte yandan bu topraklar üzerinde yapılan tarımsal faaliyetler de topraktaki mevcut besin maddelerin uzaklaşmasına ve toprağın çok fakir kalmasına sebep olmuştur. Çünkü, toprağın üst kısmında nisbeten fazla olan besin maddeleri bitkiler tarafından alınarak ve yağış sularıyla yıkanarak topraktan uzaklaşmıştır. Bununla beraber, bu topraklar, geniş yapraklı devamlı yeşil yağmur ormanlarının büyümesi ve gelişmesi için elverişlidir. Geniş yer tutan tropikal nemli-kurak iklim rejimi altında ağaçlık ve devamlı yeşil yağmur ormanları da bulunur. Latasolların ilgi çekici diğer bir özelliği de, lokal olarak demir ve alüminyum seskioksitlerinin biriktiği zonlarda tuğla biçiminde yumruların ve tuğla şeklindeki keseklerin oluşmasıdır.
.Kırmızı Renkli Akdeniz Toprağı:Terra Rossa Ülkemizde, Güney Marmara Bölgesi ile Ege ve Akdeniz bölgelerinde sıklıkla karşılaşılan Kırmızı Renkli Akdeniz Toprağı, Akdeniz iklimine özgü bir toprak çeşididir.
.Kahverengi Orman Toprağı: Karadeniz Bölgesi’ndeki ormanlar, mineral açısından oldukça zengin olan bu topraklara ev sahipliği yapmaktadır.
.Podzol Topraklar :Serin ve yağışlı (nemli) iklim bölgelerinde iğne yapraklı ormanların altında oluşan kül renginde topraklara verilen isimdir. Podzol topraklar, soğuk-nemli iklimlerin görüldüğü bölgelerde görülür. Yıkanmanın fazla olması nedeniyle verimsiz bir toprak türü olarak bilinir.
Podzol toprak türü, genelde verimsiz ya da verimi oldukça düşük topraklardır. Toprak üzerindeki bitkilere yeterli olacak besin maddeleri, topraktan yıkanarak uzaklaştığı için bitkiler yeterince beslenemez. Bu sorun, podzol topraklara gübre ve tarım kireçi verilmek suretiyle aşılabilir ve toprak tarım yapılabilir hale gelebilir.
.Tundra Topraklar :Tundra ikliminin egemen olduğu Kuzey yarımkürede görülen bir toprak çeşididir. Özellikle 70 derece kuzey enlemleri çevresinde gözlemlenen bu toprak çeşidi, bitki örtüsü bakımında fakir olması sebebiyle çok fazla humusa ev sahipliği yapamaz. Buzların erimesi sonrası gevşekleşen tundra toprakların üzerinde liken adı verilen yosunlar da gözlemlenmektedir. Yılın büyük bir bölümü donuk halde bulunan bu topraklar hem bu sebeple hem de organik maddelerin azlığı sebebiyle tarıma elverişsiz topraklar arasında yer alır.
.Çöl Toprakları :Belirli fiziksel ve kimyasal özelliklere sahiptir:
Çöl toprakları, bitki büyümesini olumsuz etkileyen yüksek tuz konsantrasyonları içerebilir. Bu topraklar, organik madde açısından zayıf olup yüksek sıcaklık gece ile gündüz arasın yüksek ısıya maruz kalırlar. Toprakların büyük bir kısmı kumlu bileşenlerden oluşur ve bu durum su tutma kapasitesini azaltır verimsiz topraklardır.
.Kestane Renkli Bozkır Toprakları: Mineraller bakımından zengin bir bileşime sahiptir. Konumu İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde bulunmaktadır.
.Kahverengi Bozkır Toprakları: Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu ve İç Anadolu illerinde yer almaktadır.
. Kara Toprak Çernezyom topraklar dünyanın en verimli topraklarıdır. Tarım için en uygun topraklardır. Dünya genelinde orta kuşakta nemi çok yüksek olmayan ama çok kuru da olmayan bölgelerde, dağ çayırlarında görülür.
Türkiye'de ise Erzurum-Kars da oldukça yaygındır. Karadeniz bölgesinin kuzeyinde, Ukrayna, Sibirya, Polonya, Çin, Romanya, Arjantin, Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri'nde de oldukça yaygındır. Sert karasal iklimin hakim olduğu yerlerde görülür, humus açısından zengindir. Çünkü fazla su görmezler, ve sıcaklık düşüktür.
2-Azonal Toprak
.Alüvyal Topraklar Aşınan malzemelerin bir yerden başka bir yere taşınması sonucu oluşan azonal topraklar arasında yer almaktadır. Çoğu zaman akarsular tarafından taşınan kil, ince kum malzemelerin birikmesi ile oluşan topraklardır. Alüvyal topraklar oldukça derin, geçirgen ve kolay işlenebilen araziler olmaları ile öne çıkmaktadır. Suyun kolayca temin edilebildiği alüvyal topraklar bu özellikleri sebebiyle tarımsal faaliyet için fazlasıyla elverişlidir.
Lösler: Rüzgârların taşıdığı malzemelerin birikmesiyle oluşmuş topraklardır.
Morenler: Buzulların taşıdığı malzemelerin birikmesiyle oluşmuş topraklardır
Kolüvyal Topraklar: Dağlık alanlarda, eğimli yamaçlar boyunca ufalanan malzemelerin, dağların etek kısımlarında birikmesiyle oluşan topraklardır. Özellikle bitki örtüsünün seyrek olduğu dağların eteklerinde yer çekimi ve yağış sularının etkisiyle taşınan çeşitli boyutlardaki malzemelerin birikmesiyle oluşurlar. İnce malzemeler yamaçtan aşağıya taşındığından, yamaçlarda iri malzemeler kalır. Yamaçlardaki iri malzemelerden oluşan kolüvyal topraklara taşlı topraklar anlamına gelen litosol (taşlı) topraklar denir.
Volkanlardan çıkan kum boyutundaki malzemelerin, akarsuların biriktirdiği kumlu depoların yamaç eteklerindeki kolüvyal depolarda gelişmesiyle oluşan topraklara, regosol (kumlu) topraklar denir. Bu toprakların su geçirgenliği fazla olduğundan, yağış suları kısa sürede yer altına sızarak kimyasal çözünmeyi olumsuz etkiler. Bu durum regosollerin oluşumunu ve gelişimini yavaşlatmaktadır.
3- İntrazonal Toprak
İntrazonal toprak çeşitleri, belli başlı jeolojik ya da hidrolojik etkenlerin baskın olduğu toprak sınıflarını ifade eder. Örneğin, hidromorfik topraklar, suyun etkisi altında gelişen topraklardır ve bataklık alanlarda bulunurlar. Diğer bir örnek ise, kalkimorfik topraklar olup, yüksek kireç içeriği ile karakterizedirler ve kireçtaşı yatakları üzerinde gelişirler. Ayrıca, halomorfik topraklar da tuzlu koşulların egemen olduğu yerlerde oluşan topraklardır. İntrazonal toprak çeşitleri, çevresel koşullara bağlı olarak çok farklı özellikler gösterebilirler.
Halomorfik Topraklar.(Tuzlu Topraklar): Genellikle Konya Havzası ve Erzurum Ovası’ndaki belirli bölgelerde mevcut olan bu araziler, tarıma elverişsiz alanlardır.
Hidromorfik Topraklar(Bataklık Toprak): Bu arazilerin genellikle göl kenarlarında bulunduğu gözlemlenmesine rağmen, tarıma uygun olduklarını iddia etmek doğru olmaz.
Kalsimorfik Topraklar: Kireç taşı ve killi kireç taşının (marn) yaygın olduğu sahalarda oluşan topraklardır. Kireç oranı fazladır. İki farklı türe ayrılır.
Vertisoller: Trakya bölgesinde bulunan vertisollere, zengin mineral içeriğinden dolayı, daha sık olarak rastlanabilen bölgelerde, buğday ve ayçiçeği tarımı gerçekleştirilebilmektedir.
Rendzina: Yüksek kireç miktarına sahip olan topraklar genellikle İç Anadolu, Ege ve Doğu Anadolu bölgelerinde bulunmaktadır ve genellikle humus açısından zengindirler.
Toprak Çeşitleri Nasıl Oluşur. Toprak oluşumu, milyonlarca yılı bulabilen uzun bir süreçtir. Zaman içinde, fiziksel ve kimyasal süreçler toprağı olgunlaştırır ve farklı katmanların oluşumuna neden olur. Topografya da bu süreçte etkilidir; örneğin, eğimli arazilerde erozyon hızla gerçekleşirken, düz arazilerde toprak birikimi daha fazladır. Bu etmenlerin her biri, farklı toprak çeşitlerinin oluşmasını sağlar ve bu çeşitlilik, tarım, ormancılık ve diğer insan faaliyetleri için farklı kullanım imkanları sunar.
Killi Toprak Çeşitleri :
Soğuk hava koşullarında bitkilerin daha iyi gelişmesini sağlayan bu toprak çeşidi, kış aylarında nemli ve serin kalmaktadır. Ayrıca, toprağın yapısını koruma konusunda da etkilidir. Bununla birlikte, yaz aylarında kurumaya meyilli olduğundan bitki gelişimini olumsuz etkileyebilir. Bu sebeple, killi toprakların yaz aylarında sulanması veya diğer su yönetimi teknikleriyle desteklenmesi gerekmektedir. Bu şekilde, çatlama riski azaltılır ve bitki kökleri korunmuş olur. Demek ki, killi toprakların mevsimsel şartlara uygun bakım gereksinimleri önem taşımaktadır.
Kireçli Toprak Çeşidi:
Kireçli toprak çeşidi, tarımsal üretim ve toprak bilimi alanında önemli bir yer tutmaktadır. Bu toprak türü, yüksek kireç içeriği ile karakterize edilir ve genellikle kuru ve yarı kurak bölgelerde bulunur. Kireçli topraklar, bitkilerin büyümesi için gerekli olan çeşitli makro ve mikro besinlerin etkinliğini azaltabilir. Ancak, uygun yönetim stratejileri ile tarımsal verimlilik artırılabilir. Bu bağlamda, toprakların pH seviyesinin düzenlenmesi, organik madde eklenmesi ve uygun gübreleme gibi yöntemler önemli rol oynamaktadır.
Ayrıca, kireçli topraklar suyun tutunma kapasitesi düşük olabileceğinden, su yönetimi de kritik bir öneme sahiptir. Bu toprakların özellikleri ve yönetim stratejileri üzerine yapılan araştırmalar, tarım faaliyetlerinin sürdürülebilir bir şekilde gerçekleştirilmesine katkı sağlar. Kireçli toprak çeşitlerinin özellikleri, avantajları ve zorlukları üzerinde daha fazla araştırma yapılarak, bu toprakların optimal kullanımı sağlanabilir. İyileştirme yapılarak tarım da kireçe karşı dirençli bitki yetiştirile bilinir.
Kumlu Toprak Çeşidi:
Kumlu toprak çeşidi, işlenmesi en kolay toprak türlerinden biridir. Bu toprakların yapısı, tarım faaliyetlerinin daha az çaba gerektirmesine ve çiftçiler için büyük avantaj sağlamasına sebep olur. İçlerindeki suyu hızlıca tahliye edebilmeleri, bitki köklerinin çürümesini engeller ve sağlıklı bir büyüme ortamı sunar. Bu özelliği, kumlu toprakların su geçirgenliği açısından killi toprak ve organik maddece zengin toprak ile karışımı tarım yapmamıza imkan verir.Bu sebeplerle, kumlu toprakların özellikle narenciye ve patates gibi kök sistemi hassas bitkiler için avantaj sağladığı bilinmektedir. Ayrıca, kumlu topraklar meyve ve sebze üretiminde verimliliğin artmasına katkı sağlar ve kaliteli ürünlerin elde edilmesine imkan tanır.Bu toprakların verimli olması için belirli toprakların karışımı ile olur.Bazı bitkiler veya meyve ağaçlarının kökleri toprak içinde hava kanalları olan toprak istekleri vardır,bu durumda toprak tahlilerine göre belirtilen oranlar da kumlu toprak karıştırılır. Killi topraklar kumlu toprak karışımı ile kullanılabilir duruma getirilir.
Humuslu Toprak Çeşitleri :
Humuslu toprak çeşitleri, tarımsal üretim ve doğa için son derece önemli olan verimli toprak türleridir. Bu topraklar, yüksek organik madde içeriği ve mikroorganizma yoğunluğu ile karakterize edilir. Gübreleme kapasitesi ve su tutma oranları oldukça yüksektir, bu da bitkilerin daha sağlıklı ve verimli bir şekilde büyümesine katkı sağlar.Humus, ölü bitki ve hayvan kalıntılarının parçalanmasıyla oluşur ve toprağın yapısal bütünlüğünü artırır, erozyonu önler. Bu nedenle, tarımda sıkça tercih edilen humuslu topraklar, toprağın biyolojik aktivitesini canlandırarak ekolojik dengeyi korur.
Karadeniz Bölgesi, Türkiye’de bu tür toprakların yoğun olarak görüldüğü alanlardan biridir. Orman örtüsü ve yoğun yağış, bölgenin humuslu toprak bakımından zengindir.
Siltli Toprak Çeşidi:
Siltli toprak tipi, tarım ve inşaat faaliyetleri açısından büyük öneme sahip bir toprak türüdür. Silt ile kil partiküllerinin karışımı olan bu toprak türü, sahip olduğu ince yapılı bileşenler sayesinde su tutma kapasitesinde oldukça iyidir. Bununla birlikte, siltli toprak daha yüksek besin maddesi içeriği ile bitkilerin büyümesi için uygun bir ortam sağlar. Özellikle sulama sistemlerinde sıklıkla tercih edilen bu toprak, suyu etkin bir şekilde muhafaza ederek bitkilerin ihtiyacı olan nemi sürekli olarak sağlar. Ancak, fazla sıkışma durumlarında su geçirgenliği azalabilir ve bu da drenaj problemlerine yol açabilir. Dolayısıyla, siltli toprakla yapılan tarımda uygun drenaj sistemleri ve düzenli toprak işlemesi büyük önem taşımaktadır. Yapısal olarak dengeli ve besin açısından zengin bu toprak türü, başarılı tarım uygulamaları ve çevresel sürdürülebilirlik için ideal bir alternatiftir.
Tebeşir Toprak Çeşidi:
Bazik karaktere sahip tebeşir toprakları, yüksek miktarda kalsiyum karbonat ve kireç içermektedir.
Bu toprak tipi, kireç ve kalsiyum karbonatın yoğun bulunması sebebiyle tarıma uygun değildir.
Bazik özellikleri, tarımsal amaçlarla kullanılmasını olanaksız kılar.
Ayrıca, bu toprakların asidik duruma gelmesi de mümkün olmadığından, tarımsal üretkenlik açısından sınırlı bir potansiyel taşıdıklarını göstermektedir.
Toprak çeşitleri, bitki yetiştiriciliği ve tarım alanında hayati bir öneme sahip olan unsurlardandır.Toprak bakımından zengin olan ülkemiz, her biri farklı özelliklere sahip olan çeşitli toprak türlerine sahiptir. Türkiye’nin farklı bölgelerinde dağılım gösteren toprak çeşitleri, tarımsal üretimde ve bitki yetiştiriciliğinde çeşitlilik sağlar.Toprak çeşitleri arasında verimlilik, su tutma kapasitesi, asitlik düzeyi ve mineral içeriği gibi faktörlerde bulunmaktadır.
Toprağın Sürdürülebilirliği
Toprağın sürdürülebilirliği, tarımın geleceği için kritik bir konudur. Toprağın verimliliğini korumak ve artırmak için sürdürülebilir tarım uygulamaları gerekmektedir. Bunlar arasında organik gübre kullanımı, erozyon kontrolü, toprak analizi ve düzenli rotasyon gibi yöntemler bulunur. Ayrıca toprakta kimyasal maddelerin aşırı kullanımından kaçınılmalı ve doğal kaynakların dengesi gözetilmelidir. Tarımın temel taşı olan toprak, bitkilerin büyümesi ve gelişmesi için hayati bir öneme sahiptir. Toprağın doğru şekilde yönetilmesi, verimli tarımsal üretimi ve sürdürülebilirliği sağlar. Bu nedenle, tarım sektöründe toprağın rolü ve önemi sürekli olarak göz önünde bulundurulmalı ve korunmalıdır. Ayrıca, toprağın fiziksel yapısı da verimlilik üzerinde etkilidir. Toprak, mineral partiküller, hava boşlukları ve suyun geçişine izin veren boşluklar içerir. İyi drene edilen ve gevşek bir yapıya sahip topraklar, bitkilerin kökleri için daha fazla oksijen ve su almasını sağlar. Bu da bitki büyümesi için ideal bir ortam yaratır.
Toprak oluşumunda zaman da büyük bir faktördür. Verimli topraklar, uzun yıllar süren doğal süreçler sonucunda oluşur. Bu süreçte, rüzgar, su, buzullar ve bitki kökleri gibi etkenler toprağı taşır ve şekillendirir. Ayrıca, erozyon ve toprak bileşimi üzerinde iklim koşulları da etkilidir. Sıcaklık, yağış miktarı ve bitki örtüsü, toprak oluşumunu etkileyen önemli faktörlerdir.Organik madde, fiziksel yapı, zaman ve insan etkisi gibi faktörler, toprak kalitesini belirleyen önemli unsurlardır. Bu bilgiler ışığında, tarım uygulamalarımızı ve toprak korumasını daha iyi anlamak ve gelecek nesillere verimli topraklar bırakmak için çaba göstermeliyiz.Toprak içinde su ve hava dengede olması gerekir,fazla su olduğu zaman bitkiler çürür, fazla hava kanalları olduğu zaman bitki için önemli olan, toprak içindeki suyu tutamaz suyun buharlaşmasına ve derinlere gitmesine sebep olur.Bizim için Toprak Ph , Toprak EC değeride bitkinin besinini topraktan almasında çok önemlidir.Sulama yaparsınız fakat toprak uygun Ph ve EC değerinde değil ise bitki bu suyu kullanamaz. Bitki böyle durumda toprak içindeki besin elementlerini alamaz ve bitki stresi dediğimiz olayı yaşar bu istemediğimiz bir durumdur.
PH Kavramı
ph kavramı ise bir maddenin asitlik veya bazlığının ölçüsüdür. Açılımı “power of hydrogen” olan ph
PH skalası pH 0 ile pH 14 arasındadır ve bir maddenin asit ve bazlığının derecesini bize açıkça gösterir. Eğer pH<7 ise madde asidik, pH>7 ise madde bazik, pH=7 ise madde nötraldir. Nötral maddeye örnek olarak saf suyu verebiliriz. Skalada 0'a doğru gidildikçe maddenin daha asidik, 14’e doğru gidildikçe daha bazik olduğunu görürüz. Biz toprak da bitkinin Ph isteğine göre tarım yapmalıyız. Bitki asidik bir toprak istiyorsa, bazik bir toprak da yetişmez sulama suyunu da buna göre ayarlamamız gerekmektedir.
Bitkilerin toprak dan gerekli mineralleri alması için topraktaki Ph değerini tabloda görmekteyiz.
PH Değerine göre elementlerin toprakta alınmaları.
Toprak EC ,Ph ve Sıcaklığı Dijital aletlerle ölçüle bilir. Detaylı bilgi için toprak örneği alınarak labaratuar bilgisine ihtiyaç vardır.
EC değeri toprak içindeki besinlerin parçalanmasın’dan, toprak içindeki suyun hareketini etkilemektedir.EC değeri 0-2dS/m arası düşük,2-4 dS/m orta, 4-8 dS/m yüksek,8-16 dS/m aşırı yüksek tuzluluk değerdir. Bitki büyümesi için 2-4 dS/m ararsın da olması istenir. Tuzlu topraklara drenaj kanalları açılarak yıkama yapılır toprak tuzdan arındırılır.
TOPRAK SICAKLIĞI: Bitki gelişimi ,mikro organizmaların faaliyeti için ,organik ve inorganik maddelerin parçalanması için önemlidir. Toprak güneşten gelen ısıyı absorbe ederek tutar süresi içindeki su ve hava oranına göre değişkendir. Bitkilerin gelişimi için en faydalı toprak sıcaklığı 15-25 C arasında olmalıdır, organik toprak da %80,açık renkli toprak da %30 tutulur. Toprağın ısınması aynı zaman da içindeki suyun buharlaşmasına sebep verdiği için toprak yüzeyinde malçlama yapılması önerilir aynı zamanda yabani ot çıkmasını da önlemiş oluruz.
TOPRAK PROFİLİ: Toprağın çeşidini organik madde durumunu öğrenmek için profilini açarak incelemek gerekir. Üst katmanlar da kaliteli bir toprak varken profil açınca faklı bir toprak ile karşılaşa biliriz. Bunun önemi ağaç gibi kökleri derinlere giden köklerde kök büyümesi durur verim alınmaz ve 4-5 sene sonra ağaçları sökmek zorunda kalabiliriz. Emek zaman ve yatırımımız boşa gitmiş olur. Toprak profilin alırken ana kayacı görmekte fayda vardır. Toprak örneği tarlada zikzak veya s şeklinde yürüyerek alanın büyüklüğüne göre 10-15 yerden 30 cm derinlikten alınır. Profil ise 2-3m kadar açılarak alınır. Toprak örneği için her noktadan alacağımız toprak örneği işaretlenerek ayrı torbalara konur. Nedeni bir arazide farklı toprak çeşidi ile karşılaşa biliriz ona göre gübre ve iyileştirme çalışmaları yapmamız gereke bilir.
TOPRAK TEKSTÜRÜ :(Bünyesi) Toprak da bulunan kum, silt, kil taneciklerinin bulunma oranıdır.
-Ağır Bünyeli Killi topraklar
-Orta Bünyeli Tınlı Topraklar
-Hafif Bünyeli Kumlu Topraklar olarak ayrılır , bunlar arasında birbirleri arasında karışım olan topraklar da bulunur.
Tarım yapacağımız alanda ön araştırmamızı yapmadan ekim- dikim yapmamalıyız.Bunlar nelerdir, toprak çeşidi,kalitesi,içindeki organik miktar düzeyi nedir bilmemiz gerekir. Bunları öğrenmek için toprak analizi yaptırmalıyız.Toprak Profilini açmalıyız, ana kaya çok önemlidir,uzun köklü bitkilerin gelişimi için ana kayanın ne olduğu belirlenmelidir.Bölgenin hava durumu,donlanma zamanı bilinmeli tedbir alnmalı,tarla etrafında ateş yakılarak veya sulama yapılarak dondan bitkileri koruruz.Bölgenin rüzgar yönü ve şiddeti nasıldır,su kalitesi,ph derecesi,EC değeri ölçülmeli.Sulama suyumuzu kuyudanmı,sulama sistemindenmi alacağız veya bu bölgede su yokmu bunları tesbit etmek zorundayız. Bölgede hangi bitkiler yetiştiriliyor,biz yeni bir çeşit yapacaksak önce küçük bir alanda ekim-dikimlerimizi yaparak birkaç yıl takip etmeliyiz. Fide veya fidanları nereden temin edeceğiz sertifikalı ürüne nereden ulaşabiliriz. Ürettiğimiz ürünün o bölgede alıcısı varmı araştıralım yoksa biz bunu nereye satacağız, pazara ulaştırma nasıl sağlanacak öğrenmemiz gerekir. Yetiştireceğimiz ürünün hastalıkları neler, çevrede hastalıklı bitkiler bizim ürünümüzü ne kadar tehdit edebilir genelde hangi bitki hastalıkları ile mücadele edilmektedir. Makina parkımız olacakmı bunun için bir yerimiz varmı, hangi sulma sistemi uygulayacağız kışın sulama sistemleri toplacak ise nerede depolanacak bir depo alanımız varmı!
Tarım yapacak isek bütün bu soruların cevabını vermek zorundayız.Toprak ile başladığımız yazımıza diğer konuların’da ne kadar önemli olduğunu unutmayalım.Tüm Toprak Dostlarımıza Kolay Gelsin.
Kaynaklar:(eğitim defteri)
(coğrafya hocası),(ankara.edu.tr)
Ziraat Mühendisi
Belkıs İkbal Üner
